LOURENZÁ .- Unhas 45 persoas, entre elas un técnico do Sindicato Labrego Galego e un técnico da axencia de Extensión Agraria de Mondoñedo participaron na III Xornada do Cooperativismo que se celebrou en Lourenzá, na que se presentou un “estudio de viabilidade sobre a creación dunha cooperativa comercializadora de faba”, según explicou Enma Álvarez Chao, responsable municipal de Medio Rural.
SÍNTESE DO ESTUDO
O pasado 15 de outubro a Comisión Europea dou definitivamente o visto bo a IXP Faba de Lourenzá ao inscribila no Rexistro de Denominación de Orixe Protexidas e Indicacións Xeográficas Protexidas -Regulamento (CE) nº 965/2009-, o que supón un importante pulo para a consolidación da actividade na zona. Culmina así o traballo levado a cabo polo propio Concello e como non, o traballo diario de productores e productoras.
Malia todo, dende o ano 2007 xa se contaba cunha Indicación Xeográfica provisional e válida a nivel español, que só moi poucos produtores souberon explotar para darlle maior valor ás súas vendas.
De feito, segundo datos proporcionados polo Instituto Galego de Calidade Alimentaria (INGACAL), do total de fabeiros existentes na zona (estimados en máis de 150 só no concello de Lourenzá) , soamente 52 se inscribiron como produtores no Rexistro do Consello Regulador, dos cales no 2009, menos da metade declararon ter realizada a sementeira efectivamente. Así, nesta última campaña, das 152,52 ha inscritas, foron sementadas só 20 ha.
Pero o grave é que do total de produción obtida e certificada como IXP, só unha milésima parte chega ao mercado co selo correspondente e o prezo que realmente podería acadar. Os últimos datos existentes datan da campaña 2008 e amosan que das 71,7 toneladas de fabas certificadas como IXP, só se chegaron a envasar como tal 2995 quilos, é dicir apenas un 4,20%.
A explicación é sinxela. Os fabeiros, polo xeral, non envasan a súa produción, co que só poden venderlle a legume a aquelas envasadoras inscritas no rexistro correspondente do Consello Regulador da Faba de Lourenzá ou vender ao por maior perdendo o valor de faba certificada. Por outra banda, incluso parte das envasadoras se atopan con dificultades para colocar no mercado a faba envasada como IXP porque non son capaces de asumir o custe que supón a realización de comunicación comercial ou non dispoñen de produción suficiente para negociar con canles de distribución como as grandes superficies.
A venda ao por maior xera grandes diferenzas entre o prezo efectivamente percibido polo produtor e aquel que se está pagando pola faba no mercado, quedándose o intermediario co valor engadido xerado.
Neste senso, o asociacionismo dos fabeiros constituíndo unha cooperativa sería un modelo viable para solventar esta situación e crear maior riqueza no territorio ao tempo que se potenciaría e valorizaría a IXP Faba de Lourenzá.
A través do estudo realizado analízase a situación demográfica e socioeconómica do Concello para coñecer as oportunidades, ameazas, puntos fortes e puntos febles que pode supoñer a produción de faba. A continuación, profúndase nas reflexións e decisións estratéxicas que deberán de levar a cabo os promotores da cooperativa, tratando variables como o produto, o prezo, a comunicación ou a distribución, propoñendo alternativas ao respecto.
Así, sería preciso decidir sobre a oportunidade de apostar polos produtos de 5ª gama ou quedarse no envasado tradicional e venda a granel. O mesmo ocorre co tema dos prezos: é mellor a fixación dun prezo alto para posicionar a faba ou é mellor competir en volumes? No tocante aos canais de distribución, certamente deberase de facer unha aposta clara polos canais curtos ou ultracurtos, acercando o produto ao consumidor final, mais haberá que establecer os criterios oportunos para optar por unha distribución intensiva ou selectiva.
Todas estas decisións, así como o número de produtores adheridos, condicionaran en boa medida a magnitude da viabilidade do proxecto en termos económicos se ben, os números amosan claramente que a eliminación de intermediarios permitiría a percepción dunhas maiores rendas por parte dos fabeiros.
Emplazamos a tódolos asistentes a facilitar datos a empresa Proxectos e a unha próxima reunión con datos concretos que se celebrará antes do Nadal.
Os ánimos son bo, sobre todo nun momento como o actual donde o prezo no mercado, en torno aos 5,50 €/kg non cubren gastos e esforzos. O meu obxetivo é poñer a disposición dos productores os medios necesarios para a constitución da cooperativa co fin de:
1.- Abrir mercado
2.- Garantir un prezo de venta ao productor que cubra os custos de producción
3.- Obter un incremento de prezo froito da negociación conxunta da producción.