A primeira entrevista televisada do Rei desde fai doce anos durou, soamente, 23 minutos. Foi, case, unha publirreportaxe. Sensación á que contribuíron, innecesariamente, as imaxes insertas. A negociación para acurtar o tempo e as preguntas, así como a autolimitación por parte do medio mariñán Jesús Hermida e de TVE en abordar os temas máis actuais e candentes, xibarizaron a entrevista ata convertela en case unha caricatura do xénero.
Hermida falou máis que o Rei (asunto que non é difícil de imaxinar), pero a edición posterior maquillou un pouco o efecto distorsionador. Aínda que nada puido facerse para evitar a percepción condescendente e sumisa do veterano xornalista. A xesticulación, a cadencia, o exceso de vocalización e o sorriso bobo do compañeiro de xeración remataron a faena. Ambos converteron un asunto serio nunha escena case de nenos. O de “señor”, tratamento co que abusivamente dirixiuse ao Rei.
A Zarzuela afirma que viu unha “oportunidade” na entrevista, no marco da súa ofensiva comunicativa para garantir un lifting institucional do Rei. Pero, creo, que a perderon. Non buscaban titulares, afirman os responsables da comunicación da Casa Real, pero o titular da noite é que o Rei mantén os seus privilexios: ningunha pregunta incómoda, ningún tema inadecuado, ningún tratamento democratizador. A Monarquía segue tendo trato preferencial, como na futura Lei da Transparencia do PP, que prevé excluír á Institución do seu control, é dicir do control dos cidadáns. E así, con privilexios, perde apoios.
A realización televisiva, así como os planos, a ubicación e a disposición dos interlocutores foi clásica e previsible. Pero con algún descoido involuntario, supoño, durante varios minutos, pódese observar, perfectamente, unha gran bóla do mundo tralo Rei. Os escenógrafos situaron España no plano da cámara, e con ela, parte de África. Continente que afundiu a reputación de Juan Carlos I. Un pequeno xogo do destino: trala imaxe do monarca, o recordo de Botsuana.
Hai algo de burla na oferta desta esperada entrevista. Simplemente, non o foi. Sen titulares, sen confidencias, sen segredos, sen emocións, o intento de entrevista deixou máis ao descuberto que nunca, as súas ideas e as súas fixacións. As históricas e as persoais. Tamén as súas limitacións.
O Rei recordou ao seu pai e o seu principal consello: ser rei de todos os españois. Parece que o esqueceu ou o interpreta ao seu xeito. A reiterada crítica implícita ao desafío catalán, cualificado como “intransixencias que levan a políticas rupturistas que non conveñen” afástalle da equidistancia (e a prudencia) e sitúanlle, claramente, na defensa do status quo. A Monarquía deslízase, cada vez máis, cara á identificación compacta e homoxénea cun determinado modelo da España, (Unha grande e libre). Dende logo. Dígovolo un republicano ledo, O príncipe de Girona vaino a ter moi difícil. Moito.
Alfonso Otero Regal