Santiago, 23 de outubro de 2013.- A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria publica este mércores no Diario Oficial de Galicia (DOG) a incoación do expediente para a declaración de ben de interese cultural da colección de ourivería prerromana de ‘Álvaro Gil’, un conxunto de 44 pezas único polos seus valores artísticos, estéticos e históricos. Desta forma o departamento dirixido por Xesús Vázquez Abad, recoñece o carácter sobranceiro deste conxunto de elementos, que se caracteriza pola variedade, calidade e representatividade das diversas formas e técnicas empregadas na elaboración de xoiería pre e proto-histórica do noroeste, o que a converte nunha fonte única de coñecemento histórico para o estudo da tecnoloxía destes períodos cronolóxicos en Galicia. De aí a importancia de que a cidadanía galega poida ter acceso a estes exemplares de xoiería para a súa consulta, estudo, coñecemento e enriquecemento cultural.
Tras a publicación da incoación do expediente este mércores no DOG ábrese un período de información pública durante o prazo dun mes, que comezará a contar desde o mañá, a fin de que cantos poidan ter interese teñan a posibilidade de examina-lo expediente e alegar o que estimen conveniente nas dependencias administrativas da Subdirección Xeral de Protección do Patrimonio Cultural da Consellería. Ademais, solicitaranse informes aos órganos consultivos pertinentes.
A colección
A colección está composta por 44 pezas -43 de ouro e 1 de prata- que presentan as formas e tipos característicos da ourivería prerromana do noroeste. Este conxunto foi adquirido por D. Álvaro Gil, coleccionista lucense e mecenas, quen a mercou como colección pechada aos herdeiros de D. Ricardo Blanco-Cicerón, incrementándoa a posteriori con pezas tan coñecidas como o Carneiro alado de Ribadeo.
O carácter senlleiro desta colección vese ademais avalado pola presenza de pezas tan emblemáticas como o Colar de Chaos de Barbanza –conxunto formado por 9 doas de ouro que constitúen a mostra máis antiga de ourivería protohistórica do noroeste (calcolítico-bronce inicial: 1800-1600 a.C.)–, e increméntase con outras xoias características do bronce atlántico como aros, brazaletes, pulseiras e outras, contando con exemplares tan representativos como as Gargantillas de tiras de Monte dos Mouros.
Tamén cómpre destacar as pezas pertencentes á cultura castrexa, que son as máis numerosas da colección e que se atribúen cronoloxicamente á idade do ferro. Este grupo de xoias presentan unha variada gama formal, técnica e decorativa que abrangue tipos característicos como pulseiras, adornos de pelo, arracadas, láminas caladas e torques. Estes últimos constitúen o grupo con maior número de exemplares e presentan unha gran variabilidade de factura e motivos decorativos. Entre eles, sobresaen pezas tan representativas para a arqueoloxía como o Torque de Burela.
Singularidade e valores históricos
Todas estas pezas constitúen o conxunto como paradigmático da xoiería castrexa, o que singulariza esta colección fronte a outras do territorio do Estado. A singularidade e valor documental do mesmo deriva tanto do método empregado na súa elaboración (martelado, fundición, baleirado en molde á cera perdida, soldadura) e as técnicas decorativas aplicadas (puntillado, estampación, filigrana), como da súa diversidade formal e tipolóxica (torques, brazaletes, arracadas, adornos de pelo), atributos que a converten nun conxunto de incuestionable valor histórico, artístico e estético.
Desde un punto de vista historiográfico, esta colección sobresae pola importancia que tivo e aínda ten para a arqueoloxía galega, xa que as súas pezas foron estudadas polos grandes investigadores galegos dos séculos XIX e XX (Villaamil y Castro, López Cuevillas, entre outros). Este interese mantense ata a actualidade tal como demostran diversas publicacións de especialistas en ourivería protohistórica, entre as que destacan as de B. Ambruster, A. Perea, A. Balseiro, L. Castro, M.J.Bóveda ou Casal García.