O Goberno galego xa está a tramitar coa maior axilidade posible os proxectos eólicos da súa competencia, especialmente aqueles declarados como iniciativas empresariais prioritarias, que conten con permiso de acceso e conexión firme e vixente e cuxos promotores subscriban un acordo directo de compravenda de enerxía a longo prazo e a prezo competitivo cunha empresa con centro de traballo con actividade industrial en Galicia, vinculando estes proxectos a garantir polo menos o 50% do consumo de enerxía do devandito centro (nomeadamente no caso de planta de Alcoa en San Cibrao).
Trátase, por tanto, avanza Candia de “facilitar axilidade na tramitación dos proxectos eólicos cuxa autorización é competencia estatal, adoptando todas as medidas que permitan dar prioridade ás instalacións e favorecer deste xeito a subministración eléctrica á industria. É unha necesidade”, afirma, pois “o Goberno ten que escoitar aos traballadores e demostrar claramente que ten un compromiso para garantir a viabilidade da fábrica. É hora de que o Goberno escoite a Galicia”.
Neste senso, a dirixente provincial lamenta que o BNG teña permitido que quedase “en papel mollado o pacto do que tanto presumiu entre Adriana Lastra e Ana Pontón”. “O Goberno debe comprometerse coa Mariña de Lugo, que certifique a reactivación da planta de Alcoa San Cibrao canto antes, así como a participación en todas as reunións do Ministerio para a Transición Ecolóxica e o Reto Demográfico, responsable de establecer un marco enerxético competitivo que garanta o futuro da produción de aluminio primario. Os traballadores estano esperando”, engadiu Candia. A este respecto, desde o PP tamén consideran necesario activar o Perte para descarbonizar a industria electrointensiva en cogobernanza coas Comunidades Autónomas.
E é que segundo, apunta, “se o Goberno Central non fai a súa parte, non se van dar as condicións para que a planta poida reiniciarse en xaneiro do 24, aínda que a Xunta está a facer todo o posible para que así sexa”.
Modelo eólico galego
En Galicia estase a desenvolver un modelo eólico que responde a unha planificación ordenada e respectuosa co medio ambiente co obxectivo de garantir un equilibrio entre o necesario avance das enerxías limpas para garantir un marco enerxético estable e a descarbonización da industria, e a preservación dos espazos naturais. De feito, o 77,5% do noso territorio está blindado fronte a eólicos porque en Galicia está prohibido implantar novos parques eólicos na Rede Natura -non así na normativa estatal– e, ademais, somos unha das tres Comunidades Autónomas que dispón dun instrumento de ordenación como o Plan Sectorial Eólico (avalado pola Comisión Europea).
Así pois, a Xunta de Galicia só está a autorizar aqueles proxectos nos que -como resultado dunha tramitación transparente e rigorosa– se determina que cumpren con todas as garantías técnicas, xurídicas e ambientais establecidas pola normativa vixente. Neste sentido, está a esixir unha avaliación ambiental ordinaria para todos os proxectos eólicos actualmente en tramitación autonómica, cando a Lei estatal 21/2013 só obriga a pasar por este trámite máis completo aos parques de máis de 30MW e/ou que teñan máis de 50 aeroxeradores ou que estean a menos de 2 quilómetros doutro parque.
Desde 2020, a Administración galega ten autorizado 17 parques eólicos que suman 357,66MW de potencia, un deles – P.E. Airas con 23,35MW – na Mariña. Polo contrario, rexeitáronse e arquiváronse 84 solicitudes (2.295 MW) por estar fóra das Áreas de Desenvolvemento Eólico, ou en espazos da Rede Natura, solapamentos con parques en tramitación existentes, ou non dispoñer de permisos de acceso e conexión.
Igualmente, informáronse negativamente 65 proxectos de que tramita o Ministerio para a Transición Ecolóxica ao ter unha potencia instalada superior a 50MW. Neste caso, suman máis de 5.197MW e desde Galicia se informou de xeito negativo, fundamentalmente, por estar fóra do Plan Sectorial Eólico de Galicia. Sen embargo, o Ministerio mantén a súa negativa a arquivar estes proxectos eólicos, xerando unha grande inseguridade xurídica e unha alarma social innecesaria.
En virtude da disposición final sexta da Lei 9/2021, do 25 de febreiro, de simplificación administrativa e de apoio á reactivación económica de Galicia, só se poden implantar parques eólicos fóra das áreas incluídas no Plan sectorial eólico de Galicia cando teñan unha clara incidencia territorial pola súa entidade económica e social, posúan unha función vertebradora e estruturante do territorio e sexan declarados como tales polo Consello da Xunta de Galicia, a proposta da consellería competente en materia de enerxía.
E na actualidade trabállase nunha nova medida normativa que permita dar prioridade a aqueles proxectos eólicos que destinen o 50% da enerxía que produzan á industrias asentadas en Galicia a través de PPAs (Power Purchase Agreement), sempre e cando cumpran con todos os requisitos legais, ambientais e técnicos. Unha iniciativa que responde ao acordo impulsado en solitario polo Grupo Parlamentario Popular de Galicia o pasado mes de maio, e que será esencial para plantas como Alcoa San Cibrao ante os 275 expedientes que está a tramitar actualmente a Xunta pola decisión do Goberno de España de establecer uns prazos moi axustados para que os promotores eólicos poidan acadar a correspondente avaliación ambiental e autorización administrativa.