Mañón, 15 de xaneiro, 2020. Quen a día de hoxe faga un percorrido a pé polas beiras de moitos dos ríos, regos e regatos de Galicia, ou tamén polas súas desembocaduras nos cantís, de seguro vai dar cunha serie de construcións, na súa meirande parte abandonadas e en estado ruinoso, que noutro tempo estiveron adicados a moer o gran de maínzo, trigo e outros cereais para producir a tan prezada e necesaria fariña. Son os muíños de auga.
No mesmo estado de abandono, salvo contadas excepcións, e nos sitios máis expostos ao vento, intentan manterse en pé algúns restos de edificacións circulares que tiñan o mesmo fin que aqueloutras construcións das que falabamos no anterior paragrafo, é dicir, facer a moída dos cereais que se plantaban na contorna aproveitando a forza eólica. Lóxicamente estamos a falar dos muíños de vento.
E abondando máis neste tema, hai outro tipo de muíños que non son tan correntes polas nosas costas debido seguramente ao duro que bate o mar na meirande parte delas. Serían estes os muíños que aproveitan a forza das mareas para que o seu rodicio transmita o movemento á pedra de moer, e dos que temos un exemplo restaurado en Senra, parroquia do Concello de Ortigueira.
Todo isto non ten outro obxectivo que facer a introdución á nova actividade de Nordés que está prevista para o vindeiro sábado 25 de xaneiro. Nesta ocasión, e tendo como guía e mestre ao Profesor da UNED e Investigador da USC, Xosé María Leal, propoñemos un roteiro baixo o título: Os muíños do Ortegal. A súa tipoloxía e historia.
O roteiro suporá unha inmersión nun pasado, non tan lonxano, no que a meirande parte das leiras da nosa bisbarra estaban adicadas ao millo, as patacas, as fabas, as cebolas, etc, en vez de estar ao bravo ou ao eucalipto, e na que a labor da moenda era esencial para as familias, pois sempre foi o pan o alimento que non podía faltar na mesa do rico e moitas veces era o único que había na do pobre. Coñeceremos os tipos, como funcionaban, xestionaban e tamén saberemos como e porque muíños, muiñeiros e muiñeiras, entraron a forma parte da nosa bagaxe cultural e social. Pois non hai que esquecer que o muíño, ao igual que nesta actividade nordesteira, era punto de encontro, lugar onde botar unha parolada, mocear, cantar e facer soar a gaita e mailo tamboril.
Non o penses moito, que as prazas son limitadas! Podes anotarte chamando ao 653756454 (Ricardo) ou por correo electrónico a asociacion.nordes@gmail.com.
Itinerario
10:00h. Punto de Saída HR “A Goleta” (O Barqueiro, Concello de Mañón) e visitas.
14:00h. Xantar en Casa Giz(Cuíña, Concello de Ortigueira) por 15€/persoa.
Logo do xantar, visitas en Ortigueira.
18:00h. Fin do roteiro.