Xosé Febrero

Fillo de Xosé Antonio Febrero Bermúdez, natural de Tardad, Vilalba e de María da Carrera e Fernández natural de Mondoñedo. Nado en Mondoñedo o sete de Xaneiro de 1733. Quedou pronto orfo de pais, quedando o coidado dun tío seu, presbítero, Don Xan Bermúdez, o cal o iniciou no estudio das Humanidades. Morto este, o xoven Febrero foise para Madrid en busca de mais próspera fortuna. Os comezos da súa vida no Madrid de mediados dos século XVIII, son un misterio. Pode ser que estivera o servizo do Conde de Campomanes de quen foi sempre gran amigo, e que este ilustre político e escritor, adiviñando as grandes dotes de Febrero, servira de mecenas e pagara os seus estudios.

En 1757 era axente de negocios dos Reais Consellos e o 23 de xuño dese ano, Febrero atópase xa coma Notario Real.

Casou con Doña María Antonia de Borgoñon, da cal non tivo descendemento . Foi home de recta conciencia e austeras virtudes. O admirable del é que aínda non sendo mais que un práctico que non frecuentaba as Cátedras de Dereito nin obtivo grados académicos escribira a famosa obra “Librería de Escríbanos e Instrución Juridica Teórico-Práctico de principiantes”.

Febreiro publicou en mil setecentos sesenta e nove o primeiro tomo da súa obra, o segundo en mil setecentos setenta e catro e o terceiro en mil setecentos setenta e cinco. En mil setecentos oitenta por recomendación de Campomanes escribiu e publicou unha adicción a súa Librería con título de “Tratado de los juicios de inventario y partición de bienes”.

Estes traballos de Febrero tiveron numerosas edicións, as de mil setecentos oitenta e nove e mil setecentos noventa, corrixidas e anotadas polo propio autor en mil oitocentos un imprimiuse en Madrid unha reforma a cargo de Xosé Marcos Gutiérrez. Este mesmo en mil oitocentos cinco sacábase á luz, “Tratado de práctica criminal en España”, eran tres volumenes, como complemento a obra de Febrero. Outra nova edición aparecen en mil oitocentos oito en Madrid, “Febrero adicionado o Librería de Escribanos”, compoñíase de sete tomos. A terceira reimpresión aparece en mil oitocentos vinte e cinto, corre a cargo do Avogado Miguel Aznas, en mil oitocentos vinte e oito ve a luz outra reimpresión con versión de Antonio Tapia, quen en mil oitocentos corenta e cinco volveu a renovar esta obra.

Florencio García Goyena e Xoaquín Aguirre sacaron en once volúmenes unha nova adaptación do traballo entre mil oitocentos corenta e un e corenta e cinco.

Xosé Febrero morre en Madrid o oito de setembro de mil setecentos noventa na rúa da Ballesta número oito e os seus restos recibiron sepultura na igrexa de San Martín.

No discurso lido no ano mil oitocentos setenta e oito na Academia Matritense do Notariado, acerca de Febrero e as súas obras Don Xosé Gonzalo das casas dí: “Saludemos con respecto y gratitud la memoria de aquel genio gigante que, superior a su siglo, dejó en su libro una semilla fecunda que ha sido la base dela ilustre del Notariado hasta nuestros días”.

O vinte e seis de Nadal de mil oitocentos setenta e oito, co motivo de inauguración do edificio da Academia Notarial de Madrid esculpiuse de forma monumental o nome de Xosé Febrero no edificio, como recoñecemento dos seus altísimos méritos.

Nas San Lucas do ano mil oitocentos noventa e cinco, convocase o primeiro certame literario, establecese un premio a mellor biografía sobre a importancia das súas obras xurídicas, noticia dos seus reformadores e continuadores Febrero, sendo o gañador o vilalbes Manuel Mato Vizoso.

O concello de Mondoñedo, púxolle o seu nome a unha das rúas da cidade.

OBRA PÍA FEBRERO
No testamento de Xosé Febrero fundou unha obra pía para dotar as doncelas orfas pobres e honradas, naturais das parroquias de Tardad e Distrid (Vilalba), berze dos seus antepasados por virtude da cal “O tomar estado en religión o matrimonio debían percibir por una sola vez y cada una de las comprendidas en el caso trescientos ducados”.

X. Isidro Fernández Vilalba.