Foz, 21 de xullo, 2025. A casa da cultura Poeta Manuel María de Foz acolle entre 28 e 31 de xullo unha nova edición das xornadas de historia de Foz. A actividade está impulsada unha ano máis pola asociación A Pomba do Arco, que leva xa 28 anos organizando este evento.
As xornadas arrancan o 28 de xullo ás 23:30 cunha palestra da cantante Ugia Pedreira titulada “Achegamento á musica de tradición oral na Mariña”. Nela a música de Vilaronte analizará a relación entre a musicalidade da Mariña e do accidente asturiano ou a presenza da musica cubana na tradición popular da comarca. Na mesma liña, explicará a diferenza co resto da Galiza os as razóns da grande presenza de instrumentos como o acordeón diatónico.
Ugia Pedreira á unha das grandes referencias da musica galega contemporánea. Natural de Vilaronte (Foz), fixo parte de grupos como Chouteira, Nordestinas ou Martul, sendo a impulsora de proxectos chave da música galega como o Conservatorio de Música Tradicional e Folque de Lalín ou A Central Folque. Actualmente continúa a súa carreira musical en solitario, recibindo en 2022 o prestixioso Premio da Crítica da Galiza pola súa traxectoria de máis de 35 anos nos escenarios galegos
O martes 29 de xullo ás 20:30 intervirá o investigador laurentino Vidal Martínez-Sierra, quen se achegará á presenza dos maragatos na Mariña. A este respecto, Martínez-Sierra ten documentado que os maragatos comezaron a asentarse na comarca a finais do século XIX, ficando aínda na zona moitas familias desa orixe en localidades como Mondoñedo, Ribadeo, Foz, Lourenzá ou Cervo.
Vidal Martínez-Sierra, licenciado en Veterinaria e funcionario da Xunta da Galiza e alcalde de Lourenzá entre 1999 e 2012, desenvolve unha intensa labor como investigador sobre a historia da comarca da Mariña. Neste sentido, algúns dos obxectos do seu estudo son as empresas de transporte de viaxeiros na comarca, a emigración mariñá a América latina ou sociedades agrarias no período da I Restauración.
O mércores 30 de xullo ás 20:30 falará o escritor e cronista oficial de Antonio Reigosa. Na súa exposición, percorrerá o variado repertorio temático dos principais xéneros (mitos, lendas, contos, romances, cántigas…) da chamada literatura popular de tradición oral que forneceron ao longo do tempo os concellos que conforman a comarca da Mariña. A palestra de Reigosa permitirá recuperar algunhas das lendas e contos máis caros para os mariñaos.
Antonio Reigosa Carreiras, cronista oficial de Mondoñedo desde 2015, é escritor, investigador, relator e divulgador da mitoloxía e literatura de tradición oral galega. Colaborador habitualmente en prensa, radio e televisión, foi creador de revistas e mantedor-coordinador desde 2005 da enciclopedia virtual da fantasía popular ‘Galicia Encantada’. Especialista en literatura de tradición oral, foi responsábel da sección de Literatura de Tradición da AELG (Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega) desde 2007 a 2022.
As xornadas fecharaas o xoves 31 de xullo Manuel Miranda, que presentará unha palestra titulada “O patrimonio arqueolóxico de Foz”. A intervención de Miranda xirará sobre aqueles aspectos de máis relevo do patrimonio focego, reparando nos castros do municipio, nos xacementos que dan conta da presenza romana, nas antigas minas, nas covas ou en espazos de gran significación como a Frouseira, onde aínda se conservan os restos da fortaleza do mariscal Pedro Pardo de Cela
Manuel Miranda Ruiz é o presidente da asociación Mariña Patrimonio, desde onde leva anos impulsando unha importante labor de investigación, recuperación, defensa e posta en valor do patrimonio mariñán Froito dese traballo constante sobre o terreo localizou e descubriu un número considerábel de xacementos que non figuraban nos rexistros oficiais.
A nova das xornadas de historia acompáñase cunha foto do ano 1964, que se corresponde co acto de despedida aos Irmáns Menesianos, primeira congregación que xestionou o Colexio Martínez Otero, promovido por antigos alumnos no local da Peña da Rapadoira.
O queixo Don Crisanto, elaborado baixo a Denominación de Orixe Protexida San Simón da Costa, foi distinguido como o mellor queixo madurado de vaca e recibiu tamén o premio especial ao mellor queixo de España entre as 135 mostras presentadas.
O venres ás 20:30h pregón da Romaxe Viquinga a cargo do historiador e guía turístico oficial Suso Martínez, a continuación desfile polas rúas do Vicedo e cantos de taberna polos establecementos do Vicedo. Finalmente o sábado a 8ª Romaxe Viquinga na praia de San Román, coas actividades centrais habituais (desembarco, desfile, mercado, torneo a cabalo e enterramento) e con moita música tanto celta como tradicional galega con Pelepau, Perkusiona e o espectáculo Queiman Folki para rematar o evento.
A tradicional procesión marítima é un dos momentos máis esperados e especiais destas festas. A cita foi amenizada polo Cuarteto Illa Pancha. Ducias de embarcacións acompañaron á Virxe do Carme, que se fixo á mar no barco do práctico, e surcaron as ondas da ría saíndo de Ribadeo e achegándose a Figueras e Castropol. Xa de volta, a Coral Polifónica de Ribadeo interpretou, entre outros temas, a Salve Mariñeira. Os actos contaron coa presenza do delegado territorial da Xunta en Lugo, do alcalde, de concelleiras e concelleiros da Corporación Municipal de Ribadeo, de representantes da confraría de pescadores, de Aduanas, do Galp A Mariña-Ortegal, de Acisa e da Policía Local, entre outros.
O delegado territorial da Xunta en Lugo, Javier Arias, participou nos actos destacando o apoio do Goberno galego a este evento, declarado de Interese Turístico Galego, "que pon en valor o traballo das xentes do mar e a calidade dun produto recoñecido a nivel internacional". Tamén estivo presente a Deputada de Economía, Recadación, Facenda e Especial de Contas, Carmela López. A Deputación colaborou coa organización desta xornada cunha achega de 3.000 euros. Neste evento, que está declarado de Interese Turístico de Galicia, os asistentes puideron degustar a prezos populares o manxar elaborado de formas diferentes: en empanada, en caldeirada, á galega ou en salsa verde, entre outras.
Este xoves gozaron dunha xornada chea de diversión, con xogos grupais nos que aprenderon a colaborar e compartir, e actividades de manualidades onde deron renda solta á súa imaxinación. Un espazo para medrar, xogar e facer novas amizades.
A secretaria xeral Técnica, participou este mércores na Misa Solemne na honra da Virxe do Carme na Praza Conde de Fontao.
Está organizado en colaboración coa Federación Galega de Natación (FEGAN). Unha semana para aprender, mellorar e gozar deste deporte tan espectacular. Este sábado, de 10:00 a 12:00, celébrarase a exhibición final na piscina municipal, aberta ao público para ver o traballo realizado durante o campus.
