O Valadouro, 11 de agosto, 2025. Na mañá do domingo 10 de agosto chegaba a mala nova de que un persoeiro ilustre do Valadouro rematara a súa traxectoria nesta vida. Paradóxicamente no día de San Lourenzo deixábanos Manuel Lourenzo.
Sempre levou metido nas venas que nacera no Valadouro alá polo ano 1943 e sempre que podía regresaba con pequenos agasallos culturais e sociais. Foron recoñecidas innumerables facetas como autor, historiador, escritor, teatreito… e que permitiron coñecer e recoñecer a Manolo de Mucha como “Fillo Predilceto” da vila que o veu nacer.
Con motivo do pasamento de Manuel Lourenzo a corporación municipal do Valadouro decretou tres días de loito oficial con bandeiras a media asta e unha homenaxe que se rendiu hoxe ás 14:30h. na Casa do Concello coa meirande parte das corporacións municipais do Valadouro e Alfoz (onde contaba cunha segunda residencia) e na que se explicaron os motivos do Decreto e se fixo lectura ó manifesto do concello da man de Lionel Rexes (escritor e íntimo amigo de Manuel Lourenzo) e no que tamén Ramón Reimunde fixo a súa pequena homenaxe coa lectura dun traballo recente de Manolo. A este acto asistíu numeroso público que provocou que o salón de plenos se quedase pequeno e rematou cun minuto de silencio na Memoria de Manuel Lourenzo Pérez, “Fillo Predilecto” do Valadouro.
Texto do manifesto
Para os do seu tempo foi coñecido como Manolo de Mucha, para os demais era Manuel Lourenzo, o escritor, o director de escena, o actor, e por tal motivo, tamén chamado polo nome de numerosos personaxes interpretados ao longo da súa carreira.
E todas as identidades cabían nel, nese home que regresaba, vrao tras vrao ao seu Valadouro natal, a onde gustaba de traer, desinteresadamente, funcións teatrais, lecturas dramatizadas, e tras el un ronsel de persoas do mundo das artes escénicas.
Desde onte, os medios de comunicación reflicten o seu extenso currículum profesional, os seus numerosos galardóns, a súa inxente colección de obras escritas, porén, para nós, para a xente do Valadouro era o veciño que levou o nome da súa terra por toda Europa, que elevou o noso idioma á máxima categoría a través dos seus textos, e que sempre iniciaba as súas intervencións públicas dicindo: “Eu nacín en Ferreira do Valadouro, e sendo neno descubrín o teatro nunha función no antigo cine da vila”.
Así era Manuel Lourenzo, fiel ás súas orixes, entregado ao noso val e sempre coñecedor de que os grandes persoeiros o son, non por teren chegado lonxe, senón por teren presente de onde partiron.
Por iso nos dicía, a quen fomos os seus alumnos vivenciais, sempre mesturando mitoloxía e realidade como a el lle gustaba, que aquí no Valadouro naceu o país, porque aquí se refuxiou a última nobreza galega no século XV, porque aquí un mar se tornou río, e porque neste val se conservan unhas palabras que tan só aquí se escoitan: xoulada, patanexo, cachón, zarrulada… ao cabo, para Manuel Lourenzo eran palabras máxicas que introducía nos seus textos, revelando que O Valadouro e os seus falares nutriron a súa escrita, e ao tempo renacen, en cada obra por el asinada.
Explicaba con orgullo que a lingua xermánica traída polos suevos deixou pegada nos nomes de moitos lugares do val, e así, ao pronunciar Cendemil, Freitemunde, O Bermún, Frexulfe… Manuel mergullábanos noutro tempo, nese tempo en que O Valadouro naceu ao mundo, e con el a terra en que o dramaturgo soñou centos de obras de teatro.
Hoxe, sobre o escenario da eternidade, Manuel Lourenzo observa o seu Valadouro natal e seguramente invoca as fermosísimas frases que figuran nunha das súas obras, e que para min supoñen un canto á negación da morte como final absoluto:
“A nosa música non pode desaparecer. Continuaremos a escoitala nas ruelas e nas prazas do país dos nosos soños, mesmo sobre o restroballo das ruínas.
Un xardín eríxese en calquera sitio, sobre o mar que non hai ou na saudade de solpores imposíbeis.
Basta un xesto de nós para borrar ese malfado das estrelas.”
Manuel Lourenzo, sempre na nosa memoria.
LIONEL REXES