Non me gusta a moralina nin os gobernos que esixen aos cidadáns como vestirse ou como non desvestirse. Non me gustan as normas cívicas, que me recordan aos tratados de urbanidad da España en branco e negro. Pero reivindico ese civismo espontáneo, que está regulado, de maneira que o exerce quen quere e porque quere. Ninguén está obrigado a saudar e non lle vai a ocorrer nada si non o fai; e iso dota ao seu xesto dun valor excepcional.
Creo, por encima de todo, na liberdade individual. Pero aínda hai zoquetes que contrapoñen a liberdade ao colectivo, cando é exactamente o contrario: Só nunha sociedade cohesionada, nun colectivo que ten conciencia de tal, ten posibilidades de prosperar un itinerario individual verdaderamente libre.
Reflexionar sobre civismo, non podemos deixar de lado dous das características que marcan a nosa vida pública: somos unha sociedade mediterránea e somos unha sociedade que está
cambiando en profundidade, con todas as tensións que unha transfor-mación de tanto calado produce. incorporamos á nosa vida colectiva persoas procedentes de culturas diferentes; abémolos introducido na nosa vida mediterránea, que tanto se asoma a a rúa, desordenada, vivaz e intensa; nese espírito un tanto indócil que tanto namora aos viaxeiros. Viaxeiros que, por certo, vanse multiplicando cada ano pola forte atracción que exerce Barcelona no mundo, e que contribúen ao uso intensivo do espazo público e, nalgúns casos xuvenís e minoritarios, ás desordes noctámbulos en o espazo público. E estas dúas realidades ?inmigración e turismo? súmanse aos cambios que na propia sociedade introduce globalízaa ción, que exerce moita presión sobre as capas menospoderosas da sociedade, creando en sectores pouco asentados unha sensación de exclusión, xa sexa por a incerteza fronte ao futuro, por a precariedad real do mercado laboral ou pola propia reacción que propician tantos e tan acelerados cambios.
O civismo é o primeiro en acusar esta enorme presión, en parte porque un sector de a cidadanía se desengancha do proxecto comúnque é a cidade, e en parte, porque algúns sectores, moi disparesentre eles, intentan apropiarse do espazo colectivo. En tempos de mudanzasocial, ábrese paso ,ás veces cos dentes, o individualismo exacerbado, alimentado con frecuencia por proclámaas neoliberales. Ademais, hoxe en día, o civismo, como concepto, ten unha connotación de proposta débil e pouco relevante, seguramente polo mal uso que o antigo código moral do civismo imposto polo poder xa non serve plenamente, debido á necesidade de facer que un gran número de persoas moi diversas convivan no espazo denso da cidade